همایش کندوکاو در مسائل اقتصادی و محیط زیستی دریای خزر با حضور اساتید و کارشناسان حقوقی در دانشگاه تهران برگزار شد.

به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، همایش کند و کاو در مسائل اقتصادی و محیط زیستی دریای خزر عصر امروز در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد.

کولایی: شرایط ژئوپولتیکی ایران را امن‌ترین و بهترین خطوط انتقال انرژی مبدل کرده است

در ابتدای این مراسم الهه کولایی استاد دانشگاه تهران و رئیس مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی با بیان اینکه در دوران پس از فروپاشی شوروی کشورهای تازه استقلال یافته برای تامین منابع اقتصادی خود به خزر نگاه ویژه‌ای داشتند، گفت: ما پس از دهه 90 میلادی شاهد افزایش بهره‌وری از منابع زیستی دریای خزر هستیم، ‌البته کشورهای ایران، روسیه و ترکمنستان به دلیل منابع زیاد خدادادی و زیر زمینی می‌توانند تا حدی بی نیاز از این دریا باشند اما شرایط منطقه‌ای و حضور کشورهای خارجی موجب شد تا پس از دهه 90 میلادی همه کشورها نگاه خود  را به این دریا تغییر دهند.

کولایی با اشاره به حضور آمریکا در منطقه قفقاز گفت: سیاست آمریکا این بوده است که از ایران خط لوله‌ای عبور نکند در حالی که شرایط ژئوپولتیکی ایران موجب شده امن‌ترین، ‌با صرفه‌ترین و بهترین خطوط انتقال انرژی از کشورمان‌ بگذرد.

رئیس مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی افزود: دریاچه خزر به دلیل محصور بودن با شرایط زیست محیطی خاصی مواجه است به گونه‌ای که هیچ راه خروجی برای آلودگی‌ها در آن وجود ندارد از سوی دیگر رژیم حقوقی دریای خزر هم با موضوع انرژی در این دریا رابطه تنگاتنگی دارد.

آخوندیان: معضلات زیست‌محیطی در دریای خزر به شرایط بحرانی رسیده است

مریم آخوندیان، عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران و عضو مرکز پژوهشی حوزه اقلیمی خزر در این مراسم با بیان اینکه برخی معضلات زیست محیطی در دریای خزر به شرایط بحرانی رسیده است، گفت: اگر این دریا را حفظ نکنیم هیچکدام از جنبه‌های فیزیکی ، اقتصادی و ژئوپولتیکی آن اهمیت ندارد. خزر به دلیل محصور بودن در خشکی در صورتی که با آلاینده‌های زیست محیطی مواجه شود بسیار دیر خود را بازیابی می‌کند.

آخوندیان با بیان اینکه منشا 70 درصد آلاینده‌های خزر از خشکی است، افزود: در استان مازندران بحث فاضلاب و پسماند بسیار جدی است تمام شهرهای حاشیه خزر در استان فاضلاب خود را در دریا می‌ریزند همین شرایط را در سواحل کشورهای هم جوار خزر مشاهده می‌کنیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران با اشاره به موضوع انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران گفت: بحث انتقال آب خزر به داخل کشور هم بدون توجه به مسائل زیست محیطی مطرح می‌شود در طرحی که ارائه شده است هیچیک از مسائل زیست محیطی دیده نشده است معلوم نیست نمک زدایی آب دریا در کجا انجام می‌شود با توجه به کاهش سطح آب تا چه میزان می‌توانیم انتقال آب را انجام دهیم حتی این موضوع هم دیده نشده است که مکش آب دریا می‌تواند زیستگاه موجودات بسیاری که در کف دریا سکونت می‌کنند را از بین ببرد.

وی نوسانات سطح دریای خزر را دومین چالش این دریا پس از آلودگی‌ها زیست محیطی خواند و اظهارکرد: عقب رفتن آب دریا موجب می‌شود بسیاری از اسکله‌ها و بندگاه‌ها آسیب ببینند و آسیب‌های اقتصادی متعددی به کشورهای حاشیه خزر وارد شود تاکنون هیچ توجیه منطقی برای پسروی یا پیشروی سطح دریا ارائه نشده است.

آخوندیان با بیان اینکه 28 درصد سواحل دریای خزر توسط نهادهای دولتی اشغال شده است گفت: 12 درصد سواحل در تصرف شهرک‌های خصوصی است. 24 درصد ساحل توسط افراد حقیقی ویلا سازی شده و فقط 4 درصد نوار ساحلی دریا آزاد است در حالی که طبق اصل 45 قانون اساسی کسی حق ندارد از منابع ملی استفاده شخصی کند.

عزیزی: انتقال انرژی مهمترین بحث در رژیم حقوقی دریای خزر است

حمیدرضا عزیزی استاد دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه انتقال انرژی مهمترین بحث در رژیم حقوقی دریای خزر است، گفت: ترکمنستان و قزاقستان همواره برای رساندن نفت و کار به مشتریان خود مشکل داشتن دو موضوع انتقال انرژی باری این دو کشور بسیار حیاتی است.

وی با اشاره به اینکه قزاقستان بیشترین منابع دریای نفت و گاز را در اختیار دارد و ترکمنستان چهارمین دارنده ذخایر گازی دنیا است، افزود: موضوع تنوع داد به مسیرهای انرژی از زیر دریای خزر همیشه در دستور کار کشورهای حاشیه دریای خزر بوده است اما عدم تصویب رژیم حقوقی دریای خزر مانع از آن شده بود که آن کشورها انتقال انرژی از طریق خزر را پیگیری کنند.

عزیزی در خصوص تاثیرات انتقال انرژی یا همان ترانس خزر در کشورمان گفت: با طرح ترانس خزر خصوصا میان دو کشور ترکمنستان و آذربایجان، ‌ایران اهمیت خود را تا حدودی از دست داد، فضای مانور در عرصه انتقال گاز برای کشور ترکمنستان افزایش یافت و تمایل به سرمایه‌گذاری خارجی در ایران به دلیل کاهش اهمیت ژئوپولتیکی کشورمان کاهش یافت.

وی با بیان اینکه ایران بیشتر با نگاه امنیتی و سیاسی به خزر نگاه می‌کند تا با نگاهی اقتصادی گفت: یکی از مشکلات ایران این بود که بر خلاف همسایگانش نتوانست در خزر از طریق اکتشاف و برداشت انرژی فعالیت کنند حتی پیش از انقلاب هم شرکت ملی نفت اقدام به حفر 16 حلقه چاه در دریای خزر کرد که به نتیجه نرسید.

گودرزی: افزایش همکاری های امنیتی با تعامل کشورهای حاشیه دریای خزر با یکدیگر

مهناز گودرزی، استاد دانشگاه آزاد اسلامی و پژوهشگر دریای خزر با بیان اینکه پس از فروپاشی شوروی نفت و گاز موجب تعارض میان کشورهای حاشیه خزر شد، ‌گفت: ذخایر ثابت شده یا احتمالی این دریا حدود 50 میلیارد بشکه نفت و 257 تریلیون متر مکعب گاز طبیعی است علاوه بر این ذخایر موضوع انتقال نفت و گاز از این دریا هم بسیار با اهمیت است.

وی با بیان اینکه خط باکو، تفلیس، ‌جیحان عملا برای حذف ایران و روسیه و کاهش قدرت این دو کشور طراحی شده است، گفت: آمریکا حامی اصلی کشیده شدن این خط انتقال نفت و کار بوده است در حالی که این خط لوله عملا هیچ صرفه اقتصادی و زیست محیطی ندارد و صرفا برای حذف ایران از موقعیت انتقال انرژی راه‌اندازی شده است.

استاد دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به خط ناباکو بیان گرد: خط انتقال نفت و گاز ناباکو که برای ایران صرفه اقتصادی داشت با اجرای ترانس خزر عملا به حاشیه رفت.

گودرزی با بیان اینکه امروزه بحث انرژی یک بحث امنیتی و نظامی شده است گفت: متاسفانه برخی کشورهای حاشیه خزر توجهی به مسائل امنیتی خزر نمی‌کنند و سواحل خود را در اختیار کشورهای غربی قرار می‌دهند همین موضوع موجب شد تا ایران برای از بین رفتن امکان حضور نظامی و امنیتی کشورهای غربی حاضر به امضای رژیم حقوقی دریای خزر شوند این موضوع را هم نباید فراموش کنیم که خطوط انتقال انرژی و تعامل کشورهای حاشیه دریای خزر با یکدیگر می‌تواند پیوند دهنده کشورها شده و همکاری های امنیتی را افزایش دهد.

انتهای پیام/